Η Τέχνη ως θεραπεία: Δραματοθεραπεία

Από τα πανάρχαια χρόνια σε όλες τις φυλές του κόσμου γινόταν χρήση όλων των μορφών της τέχνης για την θεραπεία διαφόρων διαταραχών της ψυχής και του σώματος ή έστω απλά για την χαλάρωση και την εκτόνωση τους. Είναι πλέον επιστημονικά αποδεκτό και τεκμηριωμένο, ότι η Τέχνη είναι ένα δυνατό, πολυμορφικό και εύπλαστο θεραπευτικό εργαλείο, ένα μέσο έκφρασης, επικοινωνίας και θεραπευτικής βοήθειας. Μέσα από την τέχνη το άτομο μπορεί να πειραματιστεί συμβολικά και να εκφράσει ιδέες και συναισθήματα. Ο συμβολισμός εξάλλου είναι ένας τρόπος για να δείξει κανείς στον εαυτό του και στους άλλους ανέκφραστες συναισθηματικές εμπειρίες, που είναι αόριστες και μη λεκτικές και να δώσει στα συναισθήματά του συγκεκριμένη μορφή. Μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας το άτομο ανακτά ένα βασικό μέσο αυτοέκφρασης. Αποκτά πρόσβαση στη συμβολική αναπαράσταση της πραγματικότητας και μέσω αυτής, στη μετουσίωση της πραγματικότητας.

 «Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας.» είπε ο Κάρολος Κουν, συμπληρώνοντας πως «μόνος ο καθένας είναι ανήμπορος, μα μαζί ίσως και κάτι να μπορέσουμε να κάνουμε. Το θέατρο ως μορφή Τέχνης, δίνει την δυνατότητα να συνδεθούμε, να συγκινηθούμε, ν’ αγγίξουμε ο ένας τον άλλον, να νιώσουμε μαζί μια αλήθεια. Για αυτό διαλέξαμε το θέατρο σα μορφή εκδήλωσης του ψυχικού μας κόσμου.»

Η θεραπευτική χρήση του θεάτρου, η δραματοθεραπεία,  ξεκίνησε ουσιαστικά από την αρχαία Ελλάδα, με τη διαφορά ότι οι αρχαίοι Έλληνες δε χρησιμοποιούσαν τον όρο αυτό. Η δραματική έκφραση ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των Ελλήνων και είχαν τελετουργίες οι οποίες σηματοδοτούσαν τον κύκλο της ζωής. Ο χορός, η μίμηση, η μουσική και το δράμα έδιναν στους συμμετέχοντες και στους θεατές την ευκαιρία να βιώσουν τις αλλαγές της ζωής αλλά και να εκτονώσουν τη συναισθηματική τους φόρτιση.

Η δραματοθεραπεία ως ψυχοθεραπευτική μέθοδος στηρίζεται και αντλεί φιλοσοφία, γνώση, τεχνικές και μέσα εργασίας, κατά κύριο λόγο από την Τέχνη, αλλά και την Ψυχολογία, την Ψυχιατρική και την Ανθρωπολογία, προκειμένου να ωθήσει άτομα και ομάδες σε θεραπευτική αλλαγή. Μια ολοκληρωμένη εκπαίδευση στη δραματοθεραπεία, στηρίζεται σε αυτούς τους δύο πυλώνες, επιστήμες του ανθρώπου και θεατρική τέχνη, κρίνεται δε απαραίτητη για να μπορεί κανείς να συντονίσει συνεδρίες θεραπευτικού χαρακτήρα. Συνδυάζοντας λόγο και βιωματική δράση, επιχειρούμε, στις δραματοθεραπευτικές μας συναντήσεις, να καλλιεργούμε, να ενισχύουμε τις υγιείς μας πλευρές και τη δημιουργικότητά μας και παράλληλα να διερευνούμε ποικιλοτρόπως τις δυσλειτουργίες μας  και τα μπλοκαρίσματα που χρειάζονται αντιμετώπιση. Στη δραματοθεραπεία συμμετέχει ενεργά και το σώμα του συμμετέχοντα, «φέροντας» μέσα στη συνεδρία επιπλέον πληροφορίες και διεξόδους για όσα τον απασχολούν, από όσες είναι προσιτές μόνο μέσω του λόγου. Μέσα από τη δραματοθεραπευτική διεργασία, μπορεί κανείς να (ξανα)δεί τα  κομμάτια του εαυτού του και της προσωπικής του ιστορίας, να τα κατανοήσει, να τα αποδεχτεί και να απαρτιώσει έτσι την ταυτότητά του. Μέσα από τη μέθοδο των ρόλων, μπορεί ο θεραπευόμενος να επεξεργαστεί τους ρόλους της καθημερινής του ζωής, να διατηρήσει και να εμπλουτίσει τους ρόλους που τον ικανοποιούν και να τροποποιήσει εκείνους που είναι δυσλειτουργικοί ή επιβαρυντικοί για αυτόν και τη συναισθηματική του ισορροπία.

Η δραματοθεραπεία απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες με συγκεκριμένα ψυχολογικά προβλήματα (άγχος, φοβίες, δυσκολίες στην επικοινωνία κ.ά.), αλλά και με σοβαρότερες ψυχικές διαταραχές,όπως άτομα που νοσηλεύονται σε ψυχιατρικά ιδρύματα ή θεραπευόμενοι σε διαδικασία απεξάρτησης. Επίσης, σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες που επιθυμούν να διευρύνουν την αυτογνωσία τους και να πειραματιστούν μέσα σε ένα ασφαλές θεραπευτικό πλαίσιο με εναλλακτικούς ρόλους και συμπεριφορές, να επεξεργαστούν θέματα που τους απασχολούν και να βελτιώσουν την επικοινωνία και τις σχέσεις τους.

Ο μεγάλος θεατράνθρωπος Peter Brook λέει: «Τα φύλλα σαν πέσουν δεν ξαναφυτρώνουν, τα ρολόγια ποτέ δεν γυρίζουν πίσω, δεν μπορούμε ποτέ, να έχουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Όμως, στο θέατρο η σκηνή σκουπίζεται κι είναι καθαρή κάθε φορά.» Ποιος δε χρειάστηκε κάποια στιγμή μια δεύτερη ευκαιρία;

 

Ανοιχτό Παράθυρο © 2024. All Rights Reserved - Κατασκευή ιστοσελίδας Click4web